R100 ye e Utamego: Lebaka la go Nyamelela ga Lenaneo la Gago la SASSA ka 2025 (Le Gore ke Mang yo a e Tšeago)

Tshekatsheko ye e tseneletšego ka ga ditšhelete tše di utamego tšeo di fedišago ditšhelete tša SASSA ka 2025. Re bea pepeneneng bakgoni ba ka sehlogo, go tloga go dipholisi tša go ja tšhelete tša difelotšo go fihla go ditaelo tše di sa tlwaelegago tša debit (debit orders), gomme re fa lenaneo le le kwagalago, la ditiro leo balefi ba ka le šomišago go lwantšha, go emiša ditšhelete tše di sego molaong, le go šireletša tšhelete ya bona.

Thomelo: Sephiri sa R100 ye e Nyamelelago yeo e Senyago ka 2025

Na o hwetša tšhelete e nyenyane ka akhaonteng ya gago ka morago ga tefo ya SASSA? Ga se wena o nnoši. Tshekatsheko ye ya 2025 e utolla nnete ka ga ‘R100 ye e utamego’—karolo ya tšhelete ya gago yeo e fedišwago ka lebaka la thekišo ya dipholisi tša difelotšo tša bogale, dikadimo tša moruo o phagamego, le ditaelo tša debit tša go utlwa. Re hlalosa ditokelo tša gago tša molaong wa Afrika Borwa, re go bontšha ka moo o ka lemogago le go lwantšha ditšhelete tše, gomme re go hlahla go dikgohlaganyo tša tšhelete tše di bolokegilego. Wo ke moetapele wa bohlokwa go mohlakodiši yo mongwe le yo mongwe wa SASSA yo a nyakago go boloka Rand ye nngwe le ye nngwe ye a e swanetšego.

Ditlhora tša ‘Molaong’ Kgahlanong le Bomenetša bjo bo Tšwelelago: Ka Moo Lenaneo la Gago le Fedišwago ka Bogale

Go kwešiša lenaba ke kgato ya mathomo. Ditšhelete tše di fokodišwago di wela ka dihlopha tše pedi: dikgohlaganyo tše di ratago go ja tšhelete eupša di le ‘molaong’, le bomenetša bjo bo sa laolegego. Ditlhora tša ‘molaong’ gantši ke tšona tše kgopo kudu. Di direga ge mohlakodiši, mohlomongwe a sa kwešiše konteraka ka botlalo, a dumelelana le taelo ya debit. Se se ka ba mošomišani wa go rekisa dipholisi tša difelotšo ka bogale go dikhemphane tša dikoloi (taxi rank), goba fomo ya inthanete ye e rategago ya tšhelete ya founu (airtime advance). Le ge go dumelelanwe ka go thekga, melao gantši e a go ja tšhelete. Ka lehlakoreng le lengwe, ditšhelete tše di sego molaong ke ditaelo tša debit tša bomenetša go tšwa go dikhemphane tšeo o sego wa kwa ka tšona, bakeng sa ditirelo tšeo o sego wa di nyaka. Ka 2025, ditlhopha tša bomenetša di šomiša data yeo e dutlilego go dira debit tše di sa dumelelwago, di holofela gore o ka se lemoge go fokotšwa ga R49 ye nnyane. Mehuta ka bobedi e a fediša, gomme ka bobedi e ka lwantšhwa.

Mokgoni #1: Indasteri ya Dipholisi tša Difelotšo tša Bogale

Polisi ya difelotšo ke taba ya bohlokwa go batho ba bantši, eupša e fetogile sedirišwa sa mathomo sa go ja tšhelete ya bahlakodiši ba SASSA. Ditšhišinyo, ka tlase ga kgatelelo e kgolo ya go rekiša, gantši di tsepamiša bahlakodiši ka matšatši a tefo. Tefo ya R90 ka kgwedi e ka bonagala e le nnyane, eupša e feta 25% ya tšhelete ya SRD R350. Bahlakodiši gantši ba saenelwa dipholisi tše dintši tšeo ba sa kgonego go di lefelela goba tšeo ba sa gopotšego go di dumelela. Tshelete ya Bosetšhaba (National Treasury) e kile ya šupa se e le bothata bjo bogolo, eupša mokgwa o tšwela pele. Tshekatsheko ya rena e bontšha gore bontši bja dipholisi tše ga di na boleng, ka ditefo tša godimo le melao ye e thata yeo e dirago gore go be thata go ipiletša. Ke mokgwa wa kgwebo wo o tšweletšago poelo ka go lebanya go tšwa go bofokodi bja bahlakodiši.

Mokgoni #2: Dikadimo tša go Ja Tšhelete le Mananeo a ‘Sekoloto se Bonolo’

Kgološo ya ’tšhelete ya pelepele’ ke selo se se gogago kudu ge tšhelete ya lenaneo e fela. Balefi ba dikadimo ba sa ngwadišwago, goba ‘mashonisa’, le e tshepediši ye nngwe ya balefi ba dikadimo ba bannyane bao ba ngwadišitšwego, ba bea lebenkele kgauswi le mafelo a tefo. Ba fa dikadimo tše nnyane ka moruo wa godimodimo, gantši ba swere ka tsela ye e sego molaong karata ya SASSA ya mohlakodiši le PIN bjalo ka go tiišetša. Se se tšweletša kgoboketšo ya molato wo mobe. Tšhelete ya kgwedi ye e latelago e fihla, gomme mofedi wa kadimo o tšea tefo ya gagwe ye e phagamišitšwego gatee, a tlogela mohlakodiši ka tšhelete e nyenyane le go mo gapeletša go tšea kadimo e nngwe. Se ke bohlanka bja molato, gomme ke lebaka la bohlokwa la go re tšhelete ya lenaneo e bonagala e ’nyamelela’ pele e ka šomišwa.

Mokgoni #3: Ditaelo tša Debit tša go Boa tša go Utlwa

Ditšhelete tše di fokotšwago tše thata kudu go di latela gantši ke tšona tše nnyane kudu. Tefo ya R15 bakeng sa ‘ditirelo tša diteng’, tefo ya R29 ya go romela tšhelete ya founu (airtime advance), tefo ya R35 ya mohlagase yeo o sa gopotšego go e dumelela. Ditšhelete tše nnyane tše di rerišitšwe go feta ka tlase ga tlhokomelo. Gantši di tšhišinywa ka dihlogo tša USSD tše di rategago goba bjalo ka boemo bjo bo utamego bja go tsena ka phadišano. Ka botee, di bonagala di se na mohola. Eupša ge di kopantšwe, di ka dira go feta R100 ka kgwedi, di ruruga tšhelete ya lenaneo ntle le gore mohlakodiši a dire theko e kgolo. ‘Dikhunkhwana tše tša digital’ ke bothata bjo bo golago ka 2025.

Karolo ya Panka: Mošireletši goba Mo-ja-Poelo?

Dipanka di eme kae tabeng ye ka moka? Le ge e se tšona tšeo di tšhišinyago ditšhelete tše di fokotšwago, ditshepedišo tša tšona di di kgontšha. Bahlakodiši ba bega gore ba ikwa ba hloka maatla ge ba ya pankeng ya bona, gantši ba botšwa gore ke ’taba ya setšhaba’ magareng ga bona le khamphani. Lega go bjalo, dipanka di na le boikarabelo bja go šireletša bareki ba tšona. Mokgatlo wa Balefi wa Afrika Borwa (PASA) o na le melao ya ditaelo tša debit, eupša go tiišetša go ka ba bofokodi. Godimo ga fao, ditšhelete tša panka ka tšona di ka ba bothata. Le ge dipanka tše dingwe tše bjalo ka TymeBank le Capitec di fa diakhaonto tša theko ye nnyane, tše dingwe di sa na le ditšhelete tša kgwedi le kgwedi, ditšhelete tša go ntšha, le ditšhelete tša pego tšeo di kgoboketšwago. Tefo ya R6 ya go ntšha R100 ke tefo ya 6%—tekanyo yeo e sa kwewego go kae le kae. Ke bohlokwa go bapetša diakhaonto le go nyaka go kwagala go tšwa pankeng ya gago.

Lenaneo la Gago la Tšhireletšo la 2025: Ka Moo o ka Lwantšhago le go Emiša Ditšhelete Tše di Fokotšwago

Tsebo ke maatla. Ke nako ya go emiša go ba yo a hlokofetšego le go laola tšhelete ya gago. Latela dikgato tše ka kelohloko: 1. Hwetša Pego ya Panka (Bank Statement): Dira se kgwedi le kgwedi. O se ke wa ithekga ka pego e nnyane ya ATM. Hwetša pego e feletšego ya matšatši a 30 go tšwa ka lekaleng la panka goba ka app ya bona. Se ke bohlatse bja gago. 2. Hlahloba Molawo wo Mongwe le wo Mongwe: Tšea pene gomme o ye ka go ona. Gatelela go fokotšwa go gongwe le go gongwe. Ge o sa lemoge leina la khamphani, goba palo, le dikologetše. 3. Etela Panka ya Gago Gatee-tee: Tšea pego ya gago le ID go ya lekaleng la panka ya gago. Kgopela go bolela le mohlahli ka ga go lwantšha taelo ya debit. Šomiša polelwana ’taelo ya debit ye e sa dumelelwago’. 4. Tlatša Fomo ya Go Lwantšha: Panka e swanetše, ka molaong, go go fa fomo ya go lwantšha. E tlatša bakeng sa go fokotšwa go gongwe le go gongwe mo o sa go dumelelago. Se se tla tšhišinya tshepedišo ye e bitšwago ‘chargeback’. 5. Bea Taelo ya Go Emiša Tefo (Stop Payment): Bakeng sa ditšhelete tše di fokotšwago tša go boa tšeo o nyakago go di fediša, o ka bea taelo ya ‘go emiša tefo’ pankeng. Go ka ba le tefo e nnyane, eupša e bitša ka tlase ga go lahlegelwa ke tšhelete kgwedi le kgwedi. 6. Bega Khamphani: Bega khamphani ya bomenetša go mogala wa bomenetša wa SASSA (0800 60 10 11) le go Molao wa Tshepedišo ya Ditšhelete (FSCA).

Go Kgetha Dikgohlaganyo tša Tšhelete tše di Bolokegilego: Moetapele wa Mohlakodiši yo a Hlalefilego

Go šireletša tšhelete ya gago gape go ra gore o dire dikgetho tše bohlale. Ga se dikgohlaganyo ka moka tša tšhelete e mpe, eupša o swanetše go hlaola. * Dipanka: Nyaka diakhaonto tše di se nago ditšhelete tša kgwedi le kgwedi, go šwahla ga dikarata ka ntle le tefo, le palo ye nnyane ya go ntšha tšhelete ka ntle le tefo. Bapetša dikgetho go tšwa go TymeBank, Capitec, le Bank Zero. * Polisi ya Difelotšo: Ge o e hloka, phema go reka go bareki ba ditarateng. Ya go moabi wa go botega goba panka ya gago. Kgopela polisi yeo e sego ya go bitša go feta 5-10% ya boleng bja tšhelete ya gago. Bala melao le go nyaka kopi e feletšego ya konteraka. * Polokelo: Le ge go boloka R20 ka kgwedi ke kgato e matla. Šomiša poketšo ya polokelo ya panka ya gago goba stokvel go aga letseno la tšhoganetšo. Se se ka go thuša go phema balefi ba dikadimo ba go ja tšhelete ge ditlhokwa tša go se letelwe di tšwelela.

Seswantšho se Segolo: Na Afrika Borwa e lebeletšane le Bothata bja Tsebo ya Ditšhelete?

Se ke tshekatsheko ya ka bjalo ka mošemedi yo a kgatišago ka ga taba ye mengwaga: Le ge go emiša ditšhelete tše di sego molaong go le tharollo ya bohlokwa ya nako e kopana, e swanetše le go thiba mekgoba ka mokgolong wo o nwelago. Bothata bja nako e telele ke bja tsebo ya ditšhelete. Tshepedišo e a rategela, gomme balefi ba tšhelete ba lahlelwa ka meetse a mantši ba se na didirišwa tša go di laola. Mmušo le setšhaba sa selegae di swanetše go bea pele dithuto tše dikgolo tša thuto ya ditšhelete ka tšhoganetšo. Batho ba swanetše go kwešiša gore taelo ya debit ke eng, ka moo ba ka balago konteraka, le gore ditokelo tša bona bjalo ka bareki ke eng. Go fihla re nea batho maatla ka tsebo, dikhemphani tša go ja tšhelete ka mehla di tla hwetša ditsela tše difsa tša go ja tšhelete ya batho ba ba fokolago. Lenaneo la R350 ga se tšhelete feela; ke sedirišwa sa go phela, gomme re na le boikarabelo bjo bo kopanetšwego bja go netefatša gore le fihla diatleng tše di swanetšego.

Phetho: Kgutliša Lenaneo la Gago, Kgutliša Maatla a Gago

‘R100 ye e utamego’ ga se go lahlegelwa ga tšhelete feela; ke bošodu bja seriti le sebaka. Ke phapano magareng ga go reka dieta tša sekolo goba go se reke, go bea dijo tafoleng, goba go bolawa ke tlala. Tshepedišo e ka bonagala e rategile, gomme dikhemphani di ka bonagala di na le maatla, eupša di ithekga ka kgošomelo ya gago. Ka go hlahloba pego ya gago, go lwantšha tefo ye nngwe le ye nngwe ye e fošagetšego, le go dira dikgetho tše di tsebago, o a lwantšha. Lenaneo la gago ke tokelo ya gago. O se ke wa lesa motho le ge e le ofe go tšea Rand e tee go lona ntle le ntwa.

FAQs

Na SASSA e ka fokotša tšhelete ka molaong go tšwa lenaneong la ka?

SASSA ka boyona ga e fokotše ditšhelete bakeng sa dikgohlaganyo tše bjalo ka dikadimo goba airtime. Go ya ka Molao wa Thuso ya Setšhaba, go dumeletšwe go fokotšwa gwa pholisi ya difelotšo e tee feela, gomme ga e swanela go feta 10% ya boleng bja lenaneo. Se se šoma fela go ditšhelete tša batho ba bagolo, e sego tša bana. Go fokotšwa gofe goba gofe go dirwa ka akhaonto ya panka yeo lenaneo la gago le lefšwago ka go yona, go theilwe dikgohlaganyong tšeo o ka bago o di dirile le dikhemphani tša boraro.

Ke emiša bjang taelo ya debit ye e sego molaong go tšwa lenaneong la ka la SASSA ka 2025?

Ya go lekaleng la panka ya gago gatee-tee ka tokomane ya gago ya ID. Kgopela pego ya panka ye e feletšego go lemoga go fokotšwa. Ke moka, kgopela ‘fomo ya go lwantšha taelo ya debit’. E tlatša bakeng sa go fokotšwa go gongwe le go gongwe mo go sa dumelelwago. Panka e swanetše, ka molaong, go fetola tshepedišo ge e hwetšwa e se ya dumelelwa.

Na ke molaong gore polisi ya difelotšo e fokotšwe lenaneong la ka?

Ee, e ka ba molaong ka tlase ga maemo a itšego. O swanetše go be o saenetše konteraka ka boikemelo, gomme go fokotšwa ga go swanela go feta 10% ya boleng bja lenaneo la gago. Lega go bjalo, thekišo e ntši ke ya kgatelelo e kgolo ebile e a fora. Ge o ikwa o forilwe goba o saenetše selo seo o sa kgonego go se lefelela, o sa kgona go lwantšha le khamphani goba go ba bega go FSCA.

Ke dife diakhaonto tša panka tše dibotse kudu go bahlakodiši ba SASSA ka 2025?

Ka 2025, dikgetho tše dibotse kudu gantši ke diakhaonto tša theko ye nnyane goba tša zero-fee. Lebelela diakhaonto go tšwa go TymeBank, Capitec, goba Bank Zero. Gantši di fa ditšhelete tša kgwedi le kgwedi, go šwahla ga point-of-sale ka ntle le tefo, le ditšhelete tša go ntšha tšhelete tša go lefelelega. Bapetša ditshepedišo tša bona tša morao-rao tša tefo go hwetša yeo e swanelago ditlhokwa tša gago kudu.

Ke hlahloba bjang gore ke eng se se fokotšwago ka akhaonteng ya ka ya SASSA?

Tsela e tee ya go netefatša ke go hwetša pego ya panka ye e feletšego, ye e gatišitšwego go tšwa lekaleng la panka ya gago goba ka app ya bona ya mobile. Pego e nnyane ya ATM ga e bontšhe dintlha tše di lekanego. Hlahloba pego ye kgwedi le kgwedi ntle le go palelwa.

Na nka hwetša kadimo ge ke amogela lenaneo la SASSA?

Ee, o ka hwetša kadimo go tšwa go mofedi wa sekoloto yo a ngwadišitšwego. Lega go bjalo, o swanetše go ba šedi kudu. Balefi ba dikadimo ba bantši ba lebile balefi ba ditšhelete ka dikadimo tša moruo o godimo tšeo di ka go rwalelago molatong. Le ka mohla o se ke wa adima go ‘mashonisa’ yo a sa ngwadišwago gomme le ka mohla o se ke wa gafela karata ya gago ya SASSA goba PIN bjalo ka tiišetšo—se ke bosenyi.

Ke ka lebaka la eng SASSA e ntefetše tšhelete e nyenyane kgweding ye?

Ge palo ya tefo ya gago go tšwa go SASSA e le nnyane, go be go ka ba ka lebaka la go fokotšwa mo go diregago pankeng ya gago ka morago ga gore SASSA e lefe palo e feletšego. SASSA e lefa palo e feletšego ya lenaneo. Go fokotšwa bakeng sa airtime, dikadimo, goba dipholisi tša inšorense di tšewa ka akhaonteng ya gago ya panka ke dikhemphani tša boraro. Hwetša pego ya gago ya panka go bona gore tšhelete e ile kae.

Ke bega bjang khamphani yeo e dirago ditšhelete tše di sa dumelelwago?

Mathomong, lwantšha tshepedišo yeo pankeng ya gago. Ke moka, o ka dira ngongorego ya semmušo kgahlanong le khamphani go Molao wa Tshepedišo ya Ditšhelete (FSCA) bakeng sa ditaba tša inšorense/pholisi, goba Molao wa Sekoloto sa Bosetšhaba (NCR) bakeng sa ditaba tša kadimo. O ka bega gape le maphodisa bjalo ka bomenetša.

Na go na le dikgetho tša dipanka tša ntle le tefo go ba swerego lenaneo la SASSA?

Dipanka tše dintši di fa diakhaonto tše di se nago ditšhelete tša kgwedi le kgwedi, tšeo di ka tšewago bjalo ka ’ntle le tefo’ go di boloka. Lega go bjalo, gantši go na le ditshenyelwa tša ditšhelete tše itšego bjalo ka go ntšha tšhelete go ATM ya panka e nngwe goba bakeng sa diphego tše di gatišitšwego. Ke bohlokwa go bala lenaneo la tefo ka kelohloko go kwešiša ditshenyelwa ka moka tšeo di ka diregago.

Na ‘DebiCheck’ ke eng gomme e ka nthuša?

DebiCheck ke tshepedišo yeo e tšweletšwago ke dipanka tša Afrika Borwa go thuša go šireletša bareki. E nyaka gore o dumelele ka electronic taelo efe goba efe e mpsha ya debit akhaonteng ya gago pele e ka tšweletšwa. Se se thuša go thibela dikhemphani tša bomenetša go bea ditaelo tša debit ntle le tsebo ya gago. Ka mehla botšiša panka ya gago ge e ba ditaelo tša gago tše difsa tša debit di tšweletšwa ka DebiCheck.